Onderzoek mee- en tegenvallers aanlegprojecten
Horvat & Partners heeft in opdracht van Rijkswaterstaat en in samenwerking met PwC en AT Osborne een onderzoek uitgevoerd naar de oorzaken van mee- en tegenvallers bij grote infrastructuurprojecten. Dit naar aanleiding van vragen van drie beleidsdirecties (DGMo, DGWB, DGLM) binnen het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat over het functioneren van de keten rondom aanlegprojecten. Deze vragen kwamen met name voort uit recente financiële tekorten bij projecten. Het onderzoek diende inzicht te bieden in de oorzaken van deze tegenvallers en hoe RWS en IenW samenwerken om dit soort tegenvallers te voorkomen of beheersen.
Het onderzoek omvatte verschillende werkstromen. Zo zijn we begonnen met vaststellen wat de betrokkenen bij IenW en RWS als mee- of tegenvaller ervaren en als zo’n situatie optreedt, hoe zij dan handelen. Daarnaast hebben we een inventarisatie uitgevoerd van wat er in eerdere onderzoeken (zoals die van de commissies Duivesteijn en Elverding) aan oorzaken voor overschrijdingen vastgesteld is. Ook hebben we een statistische analyse uitgevoerd op budgetoverschrijdingen van een brede set aan projecten, om te toetsen of en zo ja bij welk type projecten structureel sprake is van overschrijdingen en of deze te relateren zijn aan bepaalde kenmerken van deze projecten (zoals aard en contractvorm).
Ten slotte hebben we zes projecten die de beleidsdirecties als tegenvallers ervaarden diepgaand onderzocht. De onderzochte projecten zijn: InnovA58, Dijkversterking Marken, Zeetoegang IJmond, Twentekanalen, IJsseldelta 2 en A4 Haaglanden. Per case hebben we de oorzaken van de opgetreden tegenvallers onderzocht. Bijzondere aandacht ging daarbij uit naar specifieke projectkenmerken (aard van het werk, contractvorm, complexiteit van omgeving, etc.), de kwaliteit van de referentie (ontwerp, raming en risicodossier) en de capaciteit van de projectorganisatie. Tevens hebben we onderzocht hoe de communicatie over de opgetreden tegenvallers bij deze projecten is verlopen.
Het onderzoek heeft geleid tot inzicht in de oorzaken van de opgetreden tegenvallers bij de zes casestudies en een daaruit afgeleide rode draad aan oorzaken die we vaker terug zien komen. Ook identificeert het onderzoek verschillende mechanismen die zich voordoen bij dergelijke tegenvallers, bijvoorbeeld in de communicatie in de keten. Deze inzichten worden momenteel verder doorontwikkeld als input voor gesprekken tussen de betrokkenen in de keten om de samenwerking in de keten structureel te verbeteren.
De publicatie van ons rapport vind je hier.
